تابلوخوانی بورس چیست؟

یکی از موضوعات جدید در بازار سرمایه، تابلوخوانی بورس است. در حال حاضر اهمیت یادگیری و فهم تابلوخوانی بورس به حدی رسیده است که بسیاری از سرمایه‌گذاران تنها با بررسی و پیگیری تابلوها اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند. اگر می‌خواهید شما هم با این دانش در بازار بورس بیشتر آشنا شوید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

اگر بخواهیم تعریف مختصر و جامعی از مفهوم ارائه دهیم، باید بگوییم: به دانش تجزیه و تحلیل سایت Tsetmc.com تابلوخوانی بورس گفته می‌شود. با استفاده از این تکنیک، اطلاعات زیادی از جمله حجم معاملات، میزان معاملات سهامداران حقیقی و حقوقی، نسبت‌های EPS و P/E و قدرت خریدار و فروشنده به دست می‌آید و در نهایت با استفاده از این اطلاعات امکان پیش‌بینی روند آتی قیمت سهام فراهم می‌شود. تابلوخوانی بورس به تحلیل جریان عرضه و تقاضای سهام می‌پردازد و از قابلیت تجزیه و تحلیل نمادهای مستعد در بازار سرمایه و زمان مناسب برای شروع حرکت سهم برخوردار است. در ادامه این مقاله با تابلوخوانی بورس و دلایل اهمیت آن و همچنین اصطلاحات پرکاربرد در تابلوخوانی بورس بیشتر آشنا می‌شویم.

 

چرا تابلوخوانی بورس اهمیت دارد؟

تابلوخوانی بورس به عنوان تکنیکی شناخته می‌شود که برای سرمایه‌گذار این امکان را فراهم می‌آورد تا به بررسی اطلاعات تابلوی نمادها در مدت کوتاه بپردازد و بتواند تصمیمات بهتری را برای سرمایه‌گذاری اتخاذ کند. یادگیری تابلوخوانی بورس، یکی از دانش‌های لازم برای هر سرمایه‌گذاری که وارد بازار سهام شده است، به شمار می‌رود که می‌تواند او را به درک کلی از روند بازار برساند.

برای درک بهتر مفهوم تابلوخوانی بورس، یک مثال می‌زنیم. فرض کنید در یک روز معاملاتی، صف‌های فروش سنگینی در قسمتی از بازار تشکیل شده و پس از مدتی درمی‌یابید که این صف‌ها به سرعت در حال جمع شدن هستند. در این شرایط، شما به عنوان یک سرمایه‌گذار چه تصمیمی خواهید گرفت؟ سریعاً اقدام به خرید می‌کنید؟ یا اقدام به بررسی نماد مورد نظر با کمک تحلیل بنیادی و تکنیکال می‌نمایید؟ طبیعتا خرید سهام بدون تحلیل و بررسی، با ریسک بسیار زیادی همراه است. اما تجزیه و تحلیل نیز فرآیندی زمان‌بر است و برای فرصت‌های کوتاه این‌چنینی مناسب نخواهد بود و حتی احتمال از دست دادن فرصت‌های طلایی مشابه را نیز از شما خواهد گرفت. پس راه چاره چیست؟

در واقع با استفاده از تحلیل تکنیکال و بنیادی، می‌توانیم ارزش یک سهم و زمان مناسب برای خرید را بررسی کنیم، اما آنچه که منجر به تغییر قیمت نماد می‌شود، عرضه و تقاضا است. یکی از ملزومات ارزیابی جریان نقدینگی در بازار، تابلوخوانی بورس به شمار می‌رود و به دلیل ارزش معاملات و افزایش عمق بازار، بررسی تابلونمادها نیز از اهمیت زیادی برخوردار شده است. به عبارت دیگر، جریان نقدینگی، تحرک در یک نماد را به وجود می‌آورد و سپس با ایجاد تقاضا و به دنبال آن افزایش حجم معاملات در بازار، تغییر قیمت صورت می‌گیرد. به همین دلیل برای بررسی این تقاضا و فرآیندی که رخ می‌دهد باید به یادگیری تابلوخوانی بورس بپردازیم. در واقع تابلوخوانی بورس، ضعف‌های روش‌های تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال را می‌پوشاند و به معامله‌گران کمک می‌کند تا در بهترین زمان ممکن، به سهام ورود کنند یا خارج شوند. اگر با روش‌های تحلیل بنیادی و تکنیکال آشنایی ندارید، توصیه می‌کنیم مقاله «آشنایی با روش‌های تحلیل بازار» را مطالعه کنید.

 

وب‌سایت tsetmc در تابلوخوانی بورس

فعالان بازار مالی وب‌سایت tsetmc.com را با نام‌های دیگری از جمله تابلوی بورس یا تابلوی معاملات نیز می‌شناسند. این وب‌سایت منبع رسمی آمار معاملات در بازار سرمایه ایران  به شمار می‌رود. این سایت علاوه بر ارائه اطلاعاتی در مورد شاخص‌های بورس، اطلاعات مهم دیگری نیز در مورد نمادها به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بازار سرمایه ارائه خواهد داد. در نهایت این فعالان بازار بورس با تجزیه و تحلیل اطلاعات ارائه‌شده، می‌توانند تصمیم خود را مبنی بر خرید یا فروش سهام اتخاذ نمایند.

در صفحه اول وب‌سایت tsetmc.com، برخی اطلاعات مربوط به نمادهای پرتراکنش و همچنین شاخص‌های منتخب در بازار سرمایه، نشان داده می‌شود که برای تحلیل وضعیت کلی بازار قابل استفاده هستند. به عنوان مثال، معامله‌گران با بررسی شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن، می‌توانند به تحلیل اوضاع کلی شرکت‌های بزرگ و کوچک فعال در بازار سرمایه بپردازند. در مقاله «شاخص بورس بیانگر چیست؟» اطلاعات کامل‌تری در این خصوص داده شده است.

 

تابلوی نماد در TSETMC

در وب‌سایت tsetmc.com، افزون‌بر اطلاعات مربوط به شاخص‌های بازار، برای هر نماد، یک صفحه اختصاصی وجود دارد. اطلاعاتی که در این صفحه به نمایش در می‌آید، اصطلاحاً تابلوی نماد نام دارد و بررسی آن‌ها یکی اصلی‌ترین و پراهمیت‌ترین بحث‌های مربوط به علم تابلوخوانی بورس است. برای آن‌که بتوانید تابلوی نمادها را در این وب‌سایت مشاهده کنید، پس از ورود به صفحه اصلی، روی آیکون ذره‌بین که در نوار بالای صفحه قرار دارد، کلیک نمایید. سپس به جستجوی نماد مورد نظر خود بپردازید.

اطلاعاتی که در صفحه تابلوی نماد به نمایش در می‌آید متنوع و شامل موارد زیر است:

• اطلاعات مربوط به قیمت: شما می‌توانید بالاترین قیمت پیشنهادی توسط خریدار، کمترین قیمت ارائه‌شده توسط فروشنده، آخرین قیمت معامله و قیمت پایانی را مشاهده نمایید.
• اطلاعات مربوط به معاملات روز: اطلاعاتی همچون تعداد معاملات، حجم معاملات و ارزش معاملات که مربوط به روز معاملات آن نماد است، در این صفحه به نمایش در می‌آید.
• اطلاعات مربوط به دامنه نوسان: می‌توانید بالاترین و کمترین قیمت معاملات سهام را در طول روز، هفته و سال مشاهده کنید و دامنه نوسانات قیمتی آن را ببینید. دامنه نوسان به پایین‌ترین و بالاترین قیمتی که نماد می‌تواند در روز معاملاتی به خود بگیرد، گفته می‌شود.
• اطلاعات بااهمیتی مانند سهام شناور، حجم مبنا و میانگین معاملات ماهانه را می‌توانید مشاهده کنید.
• میزان خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی در این صفحه قابل رؤیت است.
• همچنین در این صفحه، سود هر سهم(EPS) و نسبت قیمت به درآمد(P/E) به نمایش در می‌آید.

 

تابلوخوانی بورس و فیلترنویسی

هر یک از روش‌های تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی بورس، مزایا و معایب خاص خود را دارند. به منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و همچنین افزایش احتمال موفقیت و سودآوری، همواره توصیه می‌شود به یک تحلیل بازار اکتفا نکنید و سایر روش‌های تحلیل بازار را نیز یاد بگیرید. اگر از زمان و انرژی کافی برای کسب دانش و تجربه و همچنین انجام معاملات در بورس برخوردار نیستید، می‌توانید سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسپارید تا دارایی شما توسط یک تیم مجرب و حرفه‌ای مدیریت شود. جزئیات مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توانید در مقاله «آشنایی با صندوق سرمایه‌گذاری» بخوانید. اما اگر قصد دارید که شخصاً به معامله در بازار بورس بپردازید، پس لازم است که زمان و فرصت کافی برای مطالعه و افزایش آگاهی خود در این زمینه صرف کنید. در کنار آموزش تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، اقدام به یادگیری تابلوخوانی بورس نمایید. پس از آن‌که دانش تابلوخوانی بورس را فرا گرفتید، می‌توانید با آموزش مباحث مربوط به فیلترنویسی، سرعت تحلیل خود را چندین برابر کنید. شما با یادگرفتن فیلترنویسی، قادر خواهید بود که از میان 700 نماد موجود در بازار، به سرعت نمادهای مورد نظر خود را بیابید. وب‌سایت tsetmc.com که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، علاوه بر ارائه اطلاعات مهم و متنوع، امکان فیلترنویسی را برای معامله‌گران علاقه‌مند، فراهم کرده است. برای نوشتن فیلتر در این وب‌سایت، لازم است از آشنایی نسبی با مفاهیم و قواعد برنامه‌نویسی برخوردار باشید و متغیرها و نشانه‌هایی که در قسمت فیلترنویسی این وب‌سایت وجود دارد را به طور کامل بشناسید. 

به طور کلی فیلترنویسی امکان پیدا کردن سهام با ویژگی‌های مد نظر معامله‌گران با استفاده از سیستم را فراهم کرده است. تنها لازم است که علاقه‌مندان فرمول‌نویسی‌های لازم را انجام داده و فیلترهای مورد نظر خود را اعمال کنند تا سهام شرکت‌های مورد نظر و مطلوب خود را در مدت زمان کوتاهی غربال کنند. 

 

اصطلاحات متداول در تابلوخوانی بورس

برای تابلوخوانی بورس و خرید و فروش سهام در بازار سرمایه، برخی مفاهیم و اصطلاحات پایه‌ای وجود دارد که آگاهی از آن‌ها به تصمیم‌گیری‌های بهتر و انجام معاملات پرسودتر کمک خواهد کرد. برخی از این اصطلاحات به شرح زیر است:

• اُردر(سفارش) ترس

این اصطلاح در تابلوخوانی بورس به معنای سفارش ترساندن است. هنگامی که سهامدار کل قصد خرید سهام بیشتر در کمترین سطح قیمت را دارد، یک سف فروش میلیونی ایجاد می‌کند و به وسیله آن، سهامداران را می‌ترساند و سهام مورد نظر خود را با قیمتی پایین تهیه می‌کند. در ادامه با افزایش قیمت سهم، سود بیشتری نصیب او خواهد شد. همچنین بازیگر اردر ترس، سهامداران جزء را تشویق به فروش سهام خود در پایین‌ترین قیمت می‌کند و در نهایت منجر به تصمیم‌گیری‌های هیجانی در سهامداران مبتدی می‌شود.

• اُردر(سفارش) مخفی

از این اصطلاح در معاملات آنلاین استفاده می‌شود. در این تکنیک تابلوخوانی بورس، سهامداران کل به صورت آهسته و مخفیانه اقدام به خرید سهام می‌کنند و سهامداران جزء از این وضعیت (خرید سهام) باخبر نمی‌شوند. در خریدهای یکباره سهام زیاد، حجم معاملاتی که انجام شده، در تابلو نشان داده می‌شود و در صورتی که سهام‌دار کل، به این صورت تمام سهام را بخرد، سهامداران جزء به خرید آن سهم تحریک خواهند شد.

• بازیگر بی‌پول

بالا بردن نمادین و صوری قیمت‌ها، یکی دیگر از تکنیک‌های سهامداران کل است و با این کار، سهامداران جزء را تشویق به خرید سهام کرده و پس از آن، خود از سهام بیرون می‎رود. در صورتی که شما با تکنیک‌های تابلوخوانی بورس آشنا باشید، فریب این قبلی بازی‌ها را نخواهید خورد.

• کد به کد

هر سهام‌دار حقوقی می‌تواند از چند کد حقیقی برخوردار باشد و سهام را از حقیقی به حقوقی و از حقوقی به حقیقی جا به جا کند. در زمانی که سهام‌دار حقوقی سهامی را با کد حقیقی به فروش می‌رساند و سپس با کد حقیقی اقدام به خرید آن می‌کند، اصطلاحاً کد به کد انجام داده است. از کد به کد کردن برای فریب دادن فروشندگان و خریداران سهام استفاده می‌شود. در صورت یادگیری تابلوخوانی بورس، می‌توانید راه‌های تشخیص کد به کد را فرا بگیرید.

• معاملات بلوکی

این ساز و کار توسط سازمان بورس و اوراق بهادار در نظر گرفته شده و مربوط به زمانی است که در طول یک روز کاری بازار بورس، معاملات با ارزش 2 میلیارد تومان انجام می‌شود. این کار، با هدف ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در زمان ورود نقدینگی بالا به بازار انجام می‌پذیرد.

• قدرت خریدار و فروشنده

از دیگر اصطلاحات رایج در تابلوخوانی بورس، قدرت خریدار و فروشنده است. بررسی این موضوع به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بدانند چه سهامی را باید خرید و فروش کنند. هنگامی که تعداد خریداران سهام از فروشندگان کمتر باشد، یعنی قدرت خریدار از فروشنده بیشتر بوده و این سهم برای خرید مناسب است.

• ورود و خروج پول به سهم

شناسایی ورود و خروج پول به سهم، از دیگر نکات با اهمیت در تابلوخوانی بورس است. در واقع هر زمانی که قدرت خریداران بیشتر باشد، زمان ورود پول نیز بیشتر خواهد شد.

• الگوی تیک صعودی

از تکنیک‌های پرکاربرد در تابلوخوانی بورس، الگوی تیک صعودی است و این تکنیک زمانی عملیاتی می‌شود که ارزش سهم از میزان اولیه آن کمتر شود و سپس با بازگشت قیمت، ارزش آن بیشتر از مقدار اولیه شود.

• الگوی تیک نزولی

هنگامی که قیمت سهم از مقدار اولیه بیشتر می‌شود و سپس ارزش آن به شدت کاهش پیدا کند، الگوی تیک نزولی می‌شود.

 

در یک تعریف ساده، به دانش تجزیه و تحلیل وب‌سایت tsetmc.com تابلوخوانی بورس گفته می‌شود و درواقع یکی از انواع روش‌های تحلیل بازار بورس به شمار می‌رود. سهام‌داران می‌توانند با استفاده از تابلوخوانی بورس، رفتار سهامداران حقیقی و حقوقی را تحت نظر قرار دهند و روند بازار و معاملات سهم را بررسی و تحلیل نمایند.

بنابراین تابلوخوانی بورس یکی از روش‌های جدید تحلیل بازار سرمایه است که به کمک آن می‌توان روند آتی سهام را پیش‌بینی کرد. اما در نظر داشته باشید که هر یک از روش‌های تحلیل بنیادی، تکنیکال و حتی تابلوخوانی بورس، از نقاط قوت و ضعف‌هایی برخوردار هستند. به همین دلیل است که کارشناسان و فعالان بازار بورس، توصیه می‌کنند به منظور کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری و افزایش سودآوری در بازار بورس، سرمایه‌گذاران تنها به یک روش اکتفا نکنند و به یادگیری همه روش‌های تحلیل و ارزیابی بورس بپردازند.