بازار خرسی و گاوی در بورس به چه معناست؟ خصوصیات هر کدام چیست؟
در بازار سرمایه، از اصطلاحات متعددی به منظور بررسی و ارزیابی وضعیت و شرایط بازار استفاده می‌شود. بازار خرسی و گاوی نیز از اصطلاحات رایج این بازار به شمار می‌رود و روند کلی بازار را به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد. این مقاله سعی ما بر آن بوده که اصطلاحات بازار خرسی و گاوی را به صورت تخصصی و البته با زبانی ساده برای شما بازگو نماییم. پس تا پایان با ما همراه باشید………
در بازار بورس، ممکن است بعضی روزها با روندی صعودی مواجه شویم و در بعضی از روزها، روند بازار نزولی باشد. حتی اگر اقدام به ترسیم آمار مربوط به بازار بر روی نمودار کنیم، متوجه خواهیم شد که شکل نمودار، سینوسی خواهد بود و در آن امکان وجود نرخ‌های متفاوت نیز وجود دارد. در بازار بورس، برای هر چیزی اصطلاحات و عبارات خاص پیدا می‌شود که فعالان این بازار، باید با آن‌ها آشنایی داشته باشند. از این رو در این بازار اصطلاحات خاصی نیز برای روند نزولی و صعودی بازار نیز وجود دارد که دانستن آن برای سرمایه‌گذاران خالی از لطف نیست. بازار خرسی و گاوی را می‌توان از جمله این اصطلاحات پرکاربرد در بازار بورس در نظر گرفت که در ادامه با هر یک از آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
دلیل انتخاب واژه‌ها برای بازار خرسی و گاوی
نمی‌توان به طور قطع درباره ریشه پیدایش این دو واژه در بازار بورس سخن گفت. اما آن‌چه رایج‌تر است و به نوعی دلیل انتخاب و استفاده از این دو واژه به عنوان بازار خرسی و گاوی شناخته می‌شود، مربوط به نحوه جنگیدن این دو حیوان است. اگر دقت کرده باشید، گاو هنگام حمله به دشمن، شاخ‌های خود را به سمت بالا نگه می‌دارد و خرس نیز در هنگامی که مقابل دشمن خود قرار می‌گیرد، پنجه‌هایش را به سمت پایین نگه می‌دارد. به عقیده بسیاری از افراد دلیل انتخاب گاو برای تفسیر روند صعودی و خرس برای تفسیر روند نزولی، به همین دلیل است.
همچنین در گذشته، برخی از افراد وجود داشتند که کار آن‌ها فروش پوست خرس بود و آن را با قیمت همان روز به مشتریان خود پیش‌فروش می‌کردند. در واقع آن‌ها معتقد بودند که در آینده قیمت پوست خرس کاهش می‌یابد و از این طریق با پرداخت مبلغی کمتر به شکارچیان، سود خوبی از تفاوتی که میان قیمت خرید و پیش فروش وجود داشت، به دست می‌آوردند. در آن زمان، این افراد را با نام “خرسی‌ها” می‌شناختند و از آن‌جایی که روند نزولی قیمت پوست خرس را پیش‌بینی می‌کردند، برخی معتقد هستند که ریشه واژه خرس در بازار بورس، از این افراد گرفته شده است. و از سوی دیگر چون خرس با گاو همیشه در حال مبارزه بوده و همواره در مقابل یکدیگر قرار می‌گرفتند، برای روند صعودی بازار بورس، از گاو بهره‌گرفته می‌شود. به طور کلی می‌توان این دو تعبیر و روایت را به عنوان دلایل استفاده از نام این دو حیوان برای بازار خرسی و گاوی در بورس دانست.
منظور از بازار خرسی چیست؟
بازار خرسی یا Bear market در بازار بورس، رکود اقتصادی و در واقع افت قیمت سهام را نشان می‌دهد. در واقع این افت منجر به کاهش ارزش سهام مختلف می‌شود و در نهایت بر کل بازار تاثیر منفی خواهد گذاشت. بر همین اساس، در زمانی که بورس در حال ریزش است و به رنگ قرمز در می‌آید، از اصطلاح بازار خرسی استفاده می‌شود. میزان فروش در بازاری که به بازار خرسی موسوم است، بالا و میزان خرید کم است. لازم به ذکر است که این شرایط، عموما به دلیل وجود تنش‌ها و مسائل سیاسی و همچنین تصمیمات نادرست و نسنجیده شرکت‌های بورسی ایجاد می‌شود. البته در نظر داشته باشید که این شرایط بلند مدت و تا حدودی پایدار خواهد بود و لازمه خروج از بازار بورسی، اخذ تصمیمات درست و سیاست‌های کارآمد در بازار بورس است.
منظور از بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی یا Bull Market که در نقطه مقابل بازار خرسی قرار دارد، نشان‌دهنده شرایط خوب بازار سرمایه است. در این بازار، نمودار روندی صعودی را طی می‌کند و در واقع این روند مثبت مربوط به کل بازار می‌شود. در بازار گاوی، سود خوبی به سرمایه‌گذاران خواهد رسید، به طوری که سرمایه‌گذاران رضایت کاملی از بازار و شرایط حاکم بر آن دارند. این رضایت که بیشتر به دلیل کسب سود بسیار است، طبیعتا نتایجی به دنبال خواهد داشت که مهمترین آن، افزایش ورود سرمایه‌گذاران به بازار بورس یا سرمایه است. همچنین در بازار گاوی، به دلیل سودآوری و افزایش ارزش سهام، سرمایه‌گذاران رغبت و تمایلی برای فروش سهام از خود نشان نمی‌دهند و غالباً مایل به حفظ و افزایش سهام خود خواهند بود. به همین ترتیب می‌توان گفت در بازار گاوی، خرید سهام افزایش و فروش آن کاهش می‌یابد.
تفسیر بازار خرسی و گاوی
همانطور که اشاره شد، از بازار خرسی و گاوی برای تشخیص روند کلی بازار بورس یعنی روند صعودی یا نزولی بودن آن استفاده می‌شود. به بیان دیگر، زمانی که بازار رو به رشد باشد، یعنی قیمت سهام یک روند صعودی را طی کند، از اصطلاح بازار گاوی و در زمانی که قیمت سهام طبق روندی نزولی تغییر کند و نوعی رکود بر وضعیت اقتصادی حکمفرما باشد، بازار خرسی خواهد بود.
در واقع در بازار گاوی، سرمایه‌گذاران بیشتر به کسب سود و بهبود وضعیت بازار امیدوارند و به همین منظور در بازار بورس، سرمایه‌گذاری می‌کنند. این در حالی است که در بازار خرسی، جو حاکم بر بازار، جوی منفی بوده و در نتیجه سرمایه‌گذاران بازار بورس، تمایلی برای سرمایه‌گذاری و خرید سهام جدید نخواهند داشت.
همچنین می‌توان در تفسیر بازار خرسی و گاوی اینگونه بیان کرد که اخبار ناخوشایند و منفی، در شرایطی می‌تواند بازار خرسی را به دنبال داشته باشد و در مقابل، اخبار خوشایند و خوب، می‌تواند منججر به بازار گاوی در بورس شود.
خصوصیات بازار خرسی و گاوی در بورس
همانطور که تا اینجای مطلب بارها به آن اشاره کردیم، بازار خرسی و گاوی دو اصطلاح رایج در بورس به شمار می‌روند که وضعیت روند نزولی یا صعودی بودن بورس را نشان می‌دهد. بازار خرسی و گاوی از خصوصیات ویژه‌ای برخوردارند که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- عرضه و تقاضای سهام در بازار خرسی و گاوی
در واقع روند صعودی و نزولی بودن در بازار سهام یا اصطلاحا بازار خرسی و گاوی بودن در بازار بورس، تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا است، به طوری که بالا رفتن تقاضا در بورس و وجود شرایط اقتصادی مطلوب، بازار گاوی را به دنبال دارد و در آن تقاضا بالا و میزان عرضه پایین خواهد بود. این شرایط در بازار خرسی کاملا برعکس است؛ یعنی در این بازار، میزان تقاضا پایین و عرضه زیاد است و در واقع به دنبال افزایش عرضه در بازار است که ارزش سهام نیز کاهش می‌یابد.
- روانشناسی بازار و رفتار معامله‌گران در بازار خرسی و گاوی
برداشتی که سرمایه‌گذاران از وضعیت دارند و واکنشی که از خود نشان می‌دهند، به طور مستقیم بر بازار بورس تاثیر خواهد گذاشت. همانطور که در مقاله کاربردی‌ترین روش‌های تحلیل بورس نیز اشاره کردیم، روانشناسی بازار یکی از ابزارهای تحلیل و ارزیابی وضعیت بازار است که بر اساس بررسی رفتار معامله‌گران بازار بورس انجام می‌شود. روانشناسی بازار به ما نشان می‌دهد که رفتار سرمایه‌گذارانی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند، می‌تواند بر صعودی یا نزولی بودن روند بازار تاثیرگذار باشد. البته در نظر داشته باشید که تاثیرگذاری میان بازار و سهامداران در بازار بورس، دو جانبه است. یعنی در کنار آن‌که رفتار معامله‌گران و تمایل آن‌ها به خرید و فروش سهام می‌تواند بر روند بازار تاثیرگذار باشد، اتفاقات و کنش‌هایی که در بازار رخ می‌دهد نیز می‌تواند بر تصمیمات و رفتارهای سرمایه‌گذاران موثر باشد. به طور مثال در صورت خرسی بودن بازار، سرمایه‌گذاران با وجود آن‌که در انتظار اتفاقات مثبت هستند، اما سرمایه خود را از بورس خارج کرده و به نحو دیگری از جمله اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند.
- تغییرات روند فعالیت اقتصادی
یکی دیگر از خصوصیات بازار خرسی و گاوی به تغییرات روند فعالیت اقتصادی مربوط می‌شود. به این صورت که در بازار خرسی، از قدرت خرید سرمایه‌گذاران کاسته شده و به دلیل از دست دادن سرمایه، تمایلی برای سرمایه‌گذاری مجدد و خرید سهام نخواهند داشت. از طرف دیگر در بازار گاوی، به دلیل افزایش قدرت خرید سرمایه‌گذاران، سرمایه بیشتری به گردش در می‌آید و خرید سهام در بازار بورس نیز افزایش خواهد یافت.
لازم به ذکر است که اغلب شرکت‌هایی که در بازار بورس ایران مشغول به فعالیت هستند، شرکت‌های تولیدی هستند که برای تولید محصولات با کیفیت و درجه 1 و همچنین برای داشتن توانایی لازم برای رقابت با هم صنفان خود، به سرمایه نیاز دارند و در شرایطی که سرمایه‌گذاران، دست از سرمایه‌گذاری بر می‌دارند، این شرکت‌ها نیز با ضرر و زیان‌های بسیار زیادی مواجه خواهند شد.
موضع خرسی یا گاوی تریدر
حالا که با مفهوم بازار خرسی و گاوی در بورس آشنا شدید، می‌توانیم به موضع خرسی یا گاوی برخی از معامله‌کنندگان یا اصطلاحا تریدرهای بازار بورس نیز اشاره کنیم. در واقع برخی مواقع پیش می‌آید که تریدر یا معامله‌کننده‌ای موضع خود را نسبت به سهام اعلام می‌کند. تریدر در بازار بورس می‌تواند موضعی خرسی یا موضعی گاوی داشته باشد و آن را بیان کند. به بیان دیگر، تریدر معتقد است که سهام مورد نظر می‌تواند در آینده با کاهش قیمت و یا بالعکس، با افزایش قیمت مواجه گردد. البته در نظر داشته باشید که تریدر می‌تواند هم‌زمان موضعی گاوی و خرسی داشته باشد. به طور مثال، معامله‌کننده می‌تواند در بلند مدت موضعی گاوی و در کوتاه مدت، موضعی خرسی برای خود داشته باشد. این شرایط بدین معنا است که تریدر اعتقاد دارد که سهام مورد نظر، در کوتاه مدت، روندی کاهشی یا اصطلاحاً خرسی دارد اما در بلند مدت، روند این سهام به صورت افزایشی و صعودی یا به اصطلاح گاوی خواهد بود.
تبدیل بازار گاوی به بازار خرسی
اگر شما هم جزء فعالان بازار بورس هستید، پس قطعا با شرایطی مواجه شده‌اید که بازار گاوی به بازار خرسی تبدیل می‌شود. دلایل بسیاری بر تبدیل بازار صعودی به نزولی تاثیرگذار است. یکی از مهمترین دلایل، ورود بیشتر مردم و سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه است. به بیان ساده‌تر، ورود عموم مردم به بازار سرمایه، بدون آن‌که دانش، اطلاعات و تجربه کافی از بورس و شرایط آن داشته باشند، می‌تواند زمینه‌ساز تبدیل بازار گاوی به خرسی شود. در شرایط ذکر شده، بیشتر سهامی که در بازار وجود دارد، خریداری می‌شود و با توجه به اینکه تازه‌واردان به بورس ریسک‌پذیری کمتری دارند، بازار نزولی خواهد شد. به عبارت دیگر، برای آن‌که بازار گاوی حفظ شود، لازم است پول به آن تزریق شود، اما فروش بیشتر سهام در بورس، دقیقا عکس این قضیه عمل می‌کند و با تزریق پول کمتر به بازار، شرایط ایده‌آل حاکم در بورس و اصطلاحا بازار گاوی، به پایان خود نزدیک می‌شود.
همانطور که در این مقاله گفته شد، در بازار بورس اصطلاحات متعدد و گوناگونی وجود دارد که آشنایی با آن‌ها، سرمایه‌گذاری و انجام معاملات در بورس را آسان‌تر خواهد کرد. بازار خرسی و گاوی، از جمله اصطلاحات رایج در بازار بورس است که نزولی یا صعودی بودن روند بازار را نشان می‌دهد.
بازار گاوی به بازاری که نرخ صعودی دارد، گفته می‌شود و منظور از بازار خرسی نیز، بازاری با نرخ نزولی است. هرچند ممکن است وضعیت سهام بعضی از سرمایه‌گذاران بازار بورس خرسی و بعضی دیگر به صورت گاوی باشد، اما در نظر داشته باشید که شرایط بازار سهام و در واقع بازار خرسی و گاوی آن در بلندمدت مورد بررسی قرار می‌گیرد. ما سعی کردیم کلیه اطلاعات مربوط به بازار خرسی و گاوی در بورس را در این مقاله بگنجانیم. چنانچه سوالی دارید که در این مطلب به پاسخ آن نرسیدید، می‌توانید زیر همین پست کامنت بگذارید.