در بازار بورس ممکن است روش ها و شکل های مختلفی برای تشکیل سبد سهام بسته به تعداد شرکت کنندگان در آن وجود داشته باشد.
اما کارشناسان و متخصصان سعی نموده اند که انواع سبد سهام را در قالب چند حالت کلی دسته بندی نمایند.
1- سبد تهاجمی:
این سبد شامل سهام، پرریسک بازده بالا می باشد.
به همین دلیل به این نوع تشکیل پرتفوی تهاجمی گفته می شود.
زیرا سرمایه گذار در این حالت سعی می کند بازدهی بالاتری نسبت به متوسط بازدهی بازار به دست آورد.
در نتیجه ریسک بالایی را به همراه دارد.
سهام این سبد عموماً دارای ضریب بتای بالا و در نتیجه اثر پذیری بیشتر از نوسانات بازار هستند.
زیرا هر چه بتای سهم بالاتر رود.
میزان اثر پذیری رفتار آن از رفتار و نوسانات بازار بیشتر خواهد بود.
شرکت هایی که سهام آنها خاصیت تهاجمی دارند.
معمولاً در مراحل اولیه رشد خود قرار دارند.
2- سبد دفاعی:
این نوع از سبد، معمولاً شامل سهم هایی است که بتای چندان بالایی نداشته باشند.
این نوع سبد با نوسانات شدید بازار دچار هیجان نمی شود و به نوعی ایزوله می باشد.
سهام این نوع سبد، عمدتاً باید از وضعیت بنیادی قوی برخوردار بوده و مرتبط با شرکت ها و گروه هایی که هیجانات شدید بازار را دنبال می کنند، نباشد.
سهام یک سبد محتاطانه از شرکت هایی خریداری می شوند.
که محصول یا خدمات آنها به صورت همیشگی دارای یک تقاضای پیوسته و در یک محدوده نسبتاً مشخص و ثابت در واحد زمان باشد.
سهام محتاطانه و دفاعی، در میان تمام سیکل های بازار می توانند خود را از ضرر و زیان های شدید و ضربه های منفی بازار در مصون نگه دارند.
نکته مهم در تشکیل این چنین سبدهایی، داشتن سهامی با میزان P/E پایین نسبت به متوسط بازار و همچنین سهامی با بتای پایین است.
3- سبد درآمدی:
این نوع از سبد به کسب بازدهی از طریق سود تقسیمی هر سهم تکیه دارد.
سهامداران به منظور ایجاد چنین سبدی می توانند به دنبال سهامی بگردند که به رغم افت زیادی که در قیمت داشته باشند.
همچنان دارای سیاست تقسیم سود به میزان بالایی باشند.
این شرکت ها نه تنها در عرصه ارائه خدمات فعال هستند، بلکه دارای سود سازی سرمایه نیز هستند.
این سود سازی سرمایه می تواند منجر به رشد قیمتی سهمشان نیز گردد.
همچنین سرمایه گذار از محل فروش سهام خود در قیمت های بالا نیز می تواند سود شناسایی کند.
این نوع سبد بیشتر مورد تمایل سرمایه گذاران ارزش محور خواهد بود تا سرمایه گذارانی که به رشد قیمتی سهم بیشتر اهمیت می دهند.
4- سبد سوداگرایانه:
این نوع سبد دارای ریسک بسیار زیادی است.
متخصصان پیشنهاد میکنند، بیش از 10 درصد از سرمایه قابل سرمایه گذاری در چنین سبدی قرار نگیرد.
این نوع، سبد بیشتر بر اساس شایعات مدیریت می شود.
در ایران، به چنین سرمایه گذاری، سفته بازی هم می گویند.
در این نوع سبد، انتخاب یک سهم درست می تواند سود زیادی را در مدت زمان کوتاهی نصیب فرد کند.
گزینه های هدف این سبد، سهام نوسانی هستند.
سهام نوسانی به سهامی گفته می شود که به نسبت پتانسیل بازدهی مثبتی که دارند، ریسک زیادی نیز دارند.
افرادی که این نوع سهام را خریداری می نمایند.
بر این باورند که بدون انجام چنین تحلیل های دقیقی می توانند از افزایش قیمت سهام سود ببرند.
این نوع از سرمایه گذاری را نمی توان به طور خاص با قوانین دیگری در زمره سرمایه گذاری رسمی قرار داد.
5- سبد هیبریدی( ترکیبی):
این سبد سرمایه گذاری مختص سهام نیست و عناصر دیگری در آن وجود دارد.
این نوع از پرتفوی، ترکیبی از فعالیت های اقتصادی در اوراق قرضه، بورس های کالایی، املاک و حتی سرمایه گذاری در هنر است.
در این رویکرد انعطاف پذیری زیای وجود دارد.
یک راه رایج به منظور کسب درآمد از این گونه پرتفوی ها، خرید اوراق قرضه با سررسیدهای مختلف است.
این سبد از ترکیب عناصر ذکر شده و نسبت هر تخصیص در سبد تقریباً ثابت می باشد.
معمولاً اقلامی که چنین سبدی را تشکیل می دهند باید با یکدیگر همبستگی منفی داشته باشند.