مفهوم الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال چیست؟
در بازار سرمایه، هفت الگوی کلاسیک وجود دارد و از میان آن‌ها، “الگوی پرچم” اعتبار و شهرت بالایی دارد. هرچند الگوی پرچم در این بازار به راحتی قابل تشخیص است، اما نیازمند شناخت درست و صحیح الگوها است. در این مقاله به تعریف الگوی پرچم و ذکر جزئیات مربوط به آن می‌پردازیم.
به طور کلی می‌توان گفت که الگوی پرچم یکی از الگوهای پرکاربرد تحلیل تکنیکال و عضوی از گروه الگوهای ادامه‌دهنده است. الگوهای ادامه‌دهنده یعنی آن دسته از الگوهایی که با رویت آن، انتظار می‌رود که قیمت یک دارایی، روند قبلی خود را دنبال گرفته و ادامه دهد. به عقیده برخی از تحلیلگران بازار سرمایه، شناخت الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال از جمله الگوی پرچم، منجر به ارتقای کیفیت تحلیل سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌شود. برای آشنایی بیشتر با الگوی پرچم، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا پایان مطالعه نمایید.
الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال
همانطور که اشاره کردیم، الگوی پرچم یکی از انواع الگوهای ادامه‌دهنده است. از این رو قبل از تعریف الگوی پرچم، به تعریف الگوی ادامه‌دهنده می‌پردازیم. الگوی ادامه‌دهنده یا Continuation Pattern همانطور که از نامش پیداست، به الگویی گفته می‌شود که در آن، قیمت دارایی به حرکت در جهت روندی که پیش از این داشته، ادامه می‌دهد. الگوی پرچم، الگوی مثلث، الگوی آویز یا پرچم سه گوش از جمله الگوهای ادامه‌دهنده هستند. نکته مهمی که در خصوص این دسته از الگوها باید در نظر داشته باشید، این است که هنگامی که روند وارد شده به یک الگو قوی ارزیابی شود و الگوی ادامه‌دهنده در مقایسه با موج‌های الیوت، کوچک‌تر به نظر برسد، می‌توان گفت که روند ادامه‌دار از ضریب اطمینان و اعتماد بالاتری برخوردار است.
حالا که با الگوی ادامه‌دهنده آشنا شدیم، به سراغ تعریف الگوی پرچم می‌رویم. الگوی پرچم (Flag) الگویی است که در بازه زمانی کوتاه‌مدت‌تر، برعکس روند کنونی رویت‌شده در چارچوب زمانی بلندمدت‌تر روند قیمتی حرکت می‌کند.
از این الگو به منظور تشخیص احتمال ادامه‌دار بودن روند از نقطه فاصله گرفتن قیمت دارایی در خلاف جهت روند پیشین، استفاده می‌گردد. در صورتی که روند ادامه‌دار باشد، افزایش قیمت چشمگیری حاصل می‌شود و در این شرایط رویت الگوی پرچم برای افرادی که قصد معامله دارند، سود خوبی به همراه می‌آورد.
الگوی پرچم نشان‌دهنده چیست و چه زمانی مشاهده می‌شود؟
به طور کلی می‌توان گفت که الگوی پرچم نشان از عدم اطمینان در نمودار قیمتی مربوط به یک سهم یا دارایی دارد. در واقع شکستی که در پرچم مشاهده می‌شود، در خصوص تصمیم‌گیری بازار برای ارزش ذاتی سهام سیگنال می‌دهد. همچنین احتمال حرکت چشمگیر قیمت به سمت بالا یا پایین و منطبق با جهت شکست قیمت وجود دارد.
این الگو هنگامی مشاهده می‌شود که حرکات به سمت بالا و پایین در نمودار به صورت دائمی و متوالی رخ دهد یعنی روند صعودی یا نزولی به صورت دائمی باشد. در این نمودارها متصل کردن قله‌ها و دره‌ها با استفاده از خطوط موازی به سختی انجام می‌شود.
اجزای تشکیل‌دهنده الگوی پرچم
الگوی پرچم، از دو جزء یعنی پرچم (Flag) و میله پرچم (Flag Pole) تشکیل می‌شود. در این الگو، پرچم همان کانالی است که قیمت در آن نوسان می‌یابد و میله پرچم، گام قیمتی است که وارد پرچم می‌شود. در واقع بخش پرچم شبیه کانالی است که می‌توان در آن ایستایی (Consolidation) یا ثبات قیمتی را مشاهده نمود.
ویژگی‌های اصلی الگوی پرچم
الوی پرچم به طور کلی شامل 5 ویژگی اصلی است که عبارت‌اند از:
- روند جلو رفته
- کانال ایستایی یا ثبت قیمتی
- الگوی حجمی
- شکست سطوح
- حرکت قیمت همسو با شکست سطوح
کسب سود از الگوی پرچم در روند صعودی و نزولی
الگوی پرچم در یک روند صعودی، هنگامی ایجاد می‌شود که نمودار قیمت پس از صعود، به کانالی نزولی و با شیبی کم ورود پیدا می‌کند. همچنین در این شرایط، قیمت میان سقف و کف کانال به صورت دائمی و متوالی در حال نوسان خواهد بود. در چنین حالتی نقاط امن خرید و کسب سود به دو صورت است:
- پس از شکست سقف پرچم
- پس از پولبک زدن نمودار قیمتی به سقف پرچم
الگوی پرچم در روندهای نزولی نیز هنگامی ایجاد می‌شود که نمودار قیمتی پس از نزول، به کانالی با شیب ملایم و صعودی وارد می‌شود و قیمت نیز در این شرایط میان سقف و کف کانال به صورت دائمی نوسان می‌یابد. با ارسال سفارش فروش در نقاط امن الگوی پرچم، در بازارهایی که دو طرفه هستند، می‌توان سود مناسب و ایده‌آلی را کسب نمود. این نقاط عبارت‌اند از:
- پس از شکست کف پرچم
- پس از پولبک زدن نمودار قیمتی به کف پرچم
لازم به ذکر است که لغت پولبک، به معنی بازگشت است. در واقع در نمودارهای قیمتی سهام در تحلیل تکنیکال، گاهی اوقات شاهد حالتی هستیم که مدتی بعد از شکستن سطوح قیمتی با اهمیت مانند حمایت یا مقاومت، قیمت دوباره به آن سطح بازمی‌گردد و بعد از برخورد با آن، مسیر خود را ادامه خواهد داد. این وضعیت در بازار سرمایه پولبک نامیده می‌شود.
تفاوت الگوی پرچم صعودی و نزولی
الگوی پرچم صعودی و نزولی، هر دو یک الگو در نمودار را نشان می‌دهند اما با این وجود، تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارد که به شرح زیر است:
- پرچم خرسی برخلاف پرچم گاوی در روندی که نزولی است، رویت می‌شود.
- هر دو الگوهای پرچم خرسی و گاوی که در نمودار وجود دارد، به منظور تعیین قیمت هدف از طول میله پرچم بهره می‌گیرد.
- پرچم نزولی زمانی ناحیه ایستایی را خواهد شکست که قیمت، به میزانی پایین‌تر از حد کانال قرار گرفته باشد.
انجام معاملات با استفاده از الگوی پرچم
معامله‌گران بازار سرمایه برای استفاده از الگوی پرچم، می‌توانند با توجه به سه نقطه یعنی ورود به معامله، تعیین حد ضرر و همچنین هدف‌گذاری کسب سود، استراتژی معاملاتی خود را تعیین نمایند.
- نقطه ورود
هرچند پرچم‌ها می‌توانند ادامه روند کنونی را نشان دهند، اما احتیاط حکم می‌کند که در انتظار شکست اولیه بمانیم تا متوجه شویم که سیگنال اشتباهی دریافت نکرده‌ایم. به طور معمول، معامله‌گران این انتظار را دارند که روز بعد از شکسته شدن قیمت و همچنین بسته شدن قیمت در خط موازی که بالاتر از روند است، به پرچم ورود کنند.
- تعیین حد ضرر
به طور معمول انتظاری که از معامله‌گران بازار سرمایه می‌رود، این است که از جهت مخالف الگوی پرچم برای مشخص نمودن و تعیین حد ضرر بهره بگیرند. به طور مثال چنانچه خط روند بالایی الگو در 60 دلار به ازای هر سهم قرار گرفته باشد و خط روند پایینی الگو در 56 دلار به ازای هر سهم باشد، می‌توان گفت که سطح قیمتی پایین‌تر از 56 دلار برای هر سهم، به عنوان ناحیه منطقی به منظور قرار دادن و تعیین حد ضرر برای موقعیت خرید به شمار می‌رود.
- هدف‌گذاری کسب سود
معامله‌گرانی که با احتیاط بیشتری در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، ممکن است تصمیم به استفاده از اختلاف میان خطوط روند موازی الگوی پرچم برای هدف‌گذاری کسب سود بگیرند. به عنوان مثال، چنانچه تفاوت میان دو خط روند حدود 8 دلار و نقطه ورود با توجه به شکست سطوح حدود 60 دلار باشد، معامله‌گر یا تریدر هدف‌گذاری برای کسب سود خود را در 68 دلار (8+60) قرار می‌دهد.
حد سود و حد ضرر در الگوی پرچم
زمانی که الگوی پرچم در میانه روند صعودی ایجاد شود، حد ضرر را مقداری پایین‌تر از آخرین دره‌ای که در کانال پرچم شکل گرفته، در نظر خواهیم گرفت. پس از مشاهده شکست سقف کانال، انتظار می‌رود که قیمت دست کم به میزان عرض کانال همچنان در مسیر رشد خود باقی مانده و آن را ادامه دهد. در نتیجه همین ناحیه به عنوان حد سود اول در نظر گرفته می‌شود. اندازه ارتفاع گام ورودی یعنی بالاتر از نقطه خروج قیمت از کانال پرچم را نیز می‌توان به عنوان حد سود دوم در نظر گرفت.
در بازارهای دوطرفه، هنگامی که الگوی پرچم در میانه روند نزولی واقع شود، باید حد ضرر را اندکی بالاتر از آخرین قله‌ای که در کانال پرچم مشاهده کردیم، در نظر بگیریم. پس از شکست کف کانال، امکان ارسال سفارش فروش در نقاط امن مذکور وجود دارد. در این صورت انتظار می‌رود که قیمت حداقل برابر با عرض کانال، کاهش یابد. حد سود دوم را نیز در این بازار می‌توان به اندازه ارتفاع گام ورودی به کانال پرچم مد نظر قرار داد و بعد از آن‌که سود ایده‌آلی حاصل شد، با ارسال سفارش خرید از معامله خارج شد.
در نظر داشته باشید که گاهی اوقات الگوی پرچم، به مثابه الگوی بازگشتی عمل می‌کند. در واقع هنگامی که نمودار قیمتی وارد الگو می‌گردد اما به صورت عکس و برخلاف آن، از الگو خارج می‌شود، تغییر روند صورت می‌گیرد. به همین دلیل شدیدا توصیه می‌گردد که قبل از مشاهده شکست کانال پرچم، برای خرید و فروش سهم طبق این الگو، تصمیم‌گیری نکنید و اقدام به معامله آن ننمایید.
نکات قیمتی الگوی پرچم
در الگوی پرچم برخی نکات قیمتی وجود دارد که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست و به معامله‌گران در اتخاذ تصمیمات درست و پرسود کمک می‌کند. این نکات به شرح زیر است:
- الگوی پرچم تشکیل شده از یک پرچم و یک میله پرچم است.
- الگوی پرچم در صورت شکست در ادامه جهت روند به صورت الگوی ادامه‌دهنده عمل می‌کند و چنانچه عکس این وضعیت باشد، به صورت بازگشتی خواهد بود.
- طول پرچم در این الگو نباید بیشتر از 50 درصد میله پرچم باشد.
- هدف قیمتی اول بر اساس اندازه میله پرچم و هدف قیمتی دوم بر اساس کانال یا همان پرچم شکل می‌گیرد.
- معمولا الگوی پرچم در رالی‌ها یعنی صعود و نزول‌های متوالی اتفاق می‌افتد.
در این مقاله ابتدا به تعریف الگوی پرچم، زمان مشاهده، اجزای تشکیل دهنده و ویژگی‌های کلی آن پرداختیم و سپس کسب سود از الگوی پرچم در روندهای صعودی و نزولی و نحوه انجام معاملات بر اساس این الگو را بیان کردیم.
الگوی پرچم به عنوان یکی از پرکاربردترین و پرطرفدارترین الگوهای ادامه‌دهنده در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود که تحلیلگران بازار سرمایه از آن به منظور شناسایی و پیش‌بینی روند پیش رو استفاده می‌کنند. به طور کلی برای استفاده از الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال، بهتر است در کنار استفاده از این الگو، به اندیکاتورهای حجم و حرکات قیمتی توجه نمایید و همچنین پیش از مشاهده شکست قیمتی در الگوی پرچم برای خرید یا فروش سهم تصمیم‌گیری ننمایید. در این شرایط معاملاتی با ریسک کمتر و ضریب اعتماد بالاتری خواهید داشت.